غبغب یا تجمع چربی زیر چانه یکی از مشکلات شایع زیبایی صورت است که می‌تواند چهره را پیرتر، سنگین‌تر و کمتر متناسب نشان دهد. بسیاری از افراد تصور می‌کنند غبغب تنها به دلیل اضافه‌وزن ایجاد می‌شود، در حالی که عوامل متعددی از جمله ژنتیک، افزایش سن، افتادگی پوست و ساختار استخوانی فک نیز نقش مهمی در بروز آن دارند.
در این مقاله به‌صورت جامع به بررسی علل ایجاد غبغب، روش‌های جراحی و غیرجراحی رفع غبغب و همچنین مراقبت‌های پس از درمان خواهیم پرداخت.
علت ایجاد غبغب
غبغب زمانی ایجاد می‌شود که در ناحیه زیر چانه و اطراف گردن، تجمع چربی، افتادگی پوست یا ضعف عضلات به وجود آید. این تغییر می‌تواند ظاهر فک و زاویه صورت را محو کرده و چهره را سنگین‌تر نشان دهد. مهم‌ترین علل عبارت‌اند از:
۱. عوامل ژنتیکی
برخی افراد به‌طور طبیعی تمایل بیشتری به تجمع چربی در ناحیه زیر چانه دارند. در این حالت حتی با وزن نرمال، غبغب می‌تواند قابل مشاهده باشد. این وضعیت معمولاً به ساختار استخوان فک و ضخامت پوست بستگی دارد.
۲. افزایش وزن
اضافه‌وزن یکی از مهم‌ترین دلایل ایجاد غبغب است. با افزایش توده چربی بدن، سلول‌های چربی در زیر فک نیز بزرگ‌تر می‌شوند و فرم گردن را تغییر می‌دهند.
۳. افزایش سن و افتادگی پوست
با افزایش سن، کلاژن و الاستین پوست کاهش یافته و خاصیت ارتجاعی آن از بین می‌رود. در نتیجه پوست ناحیه فک و گردن شل شده و غبغب نمایان‌تر می‌شود.
۴. وضعیت نادرست قرارگیری سر و گردن (Posture)
عادت به پایین نگاه کردن به تلفن همراه یا لپ‌تاپ می‌تواند با گذشت زمان باعث ضعف عضلات گردن و زیر چانه شود و به بروز غبغب کمک کند.
۵. ساختار استخوان فک و چانه
در افرادی که چانه عقب‌رفته دارند (Retrognathia)، زاویه بین فک و گردن کمتر مشخص است و همین امر باعث می‌شود غبغب زودتر نمایان شود.
انواع غبغب بر اساس علت ایجاد
تشخیص صحیح نوع غبغب، نخستین گام در انتخاب روش مناسب برای رفع غبغب است. در حقیقت همه‌ی غبغب‌ها یکسان نیستند؛ منشأ ایجاد آن می‌تواند از چربی اضافه گرفته تا افتادگی پوست یا حتی ساختار استخوان فک متفاوت باشد. پزشک با بررسی معاینه فیزیکی و گاهی تصویربرداری دقیق می‌تواند نوع غبغب را مشخص کند. به‌طور کلی غبغب به سه نوع اصلی تقسیم می‌شود:
۱ غبغب چربی (Fat-Induced Double Chin)
شایع‌ترین نوع غبغب است و زمانی رخ می‌دهد که چربی‌های اضافی در زیر پوست ناحیه چانه و گردن تجمع پیدا کنند.
این حالت معمولاً در اثر افزایش وزن، ژنتیک یا کاهش فعالیت بدنی به وجود می‌آید. در بسیاری از موارد، حتی پس از کاهش وزن کلی بدن، این چربی‌های موضعی از بین نمی‌روند.
ویژگی‌ها:
- پوست معمولاً هنوز خاصیت ارتجاعی دارد.
- غبغب در حالت نشسته یا هنگام پایین آوردن سر واضح‌تر می‌شود.
روش‌های درمان:
- غیرجراحی: مزوتراپی، تزریق دی‌اکسی‌کولیک اسید، لیزر لیپولیز یا هایفوتراپی.
- جراحی: لیپوماتیک یا لیپوساکشن ناحیه زیر چانه.
۲. غبغب ناشی از افتادگی پوست (Skin Laxity)
در این نوع، مشکل اصلی تجمع چربی نیست بلکه شل شدن پوست به دلیل کاهش تولید کلاژن و الاستین با افزایش سن است.
این وضعیت معمولاً در افراد بالای ۴۰ سال دیده می‌شود و ممکن است همراه با چین‌وچروک در گردن باشد.
ویژگی‌ها:
- پوست آویزان و بدون چربی قابل توجه.
- غبغب حتی در وزن طبیعی نیز دیده می‌شود.
- ظاهر “Turkey Neck” یا گردن بوقلمونی از نشانه‌های آن است.
روش‌های درمان:
- برای افتادگی خفیف: هایفوتراپی، RF یا لیزر جوان‌ساز.
- برای افتادگی متوسط تا شدید: لیفت گردن یا لیفت فک پایین بهترین گزینه است.
۳. غبغب ساختاری یا عضلانی (Structural / Platysmal)
در برخی افراد علت اصلی غبغب نه چربی است و نه شلی پوست، بلکه ساختار فک و عضلات زیرچانه (پلاتیسما) است.
در این حالت ممکن است چانه عقب‌رفته یا فک پایین کوچک باشد و همین امر باعث شود زاویه گردن و فک مشخص نباشد.
ویژگی‌ها:
- فک و چانه عقب‌رفته (Retrognathia یا Microgenia)
- غبغب دائمی حتی در وزن طبیعی و بدون چربی اضافه
- گاهی همراه با خطوط عمودی روی گردن به‌دلیل شلی عضله پلاتیسما
روش‌های درمان:
- در موارد خفیف: ورزش‌های تقویتی عضلات گردن یا تزریق بوتاکس برای کاهش خطوط پلاتیسما.
- در موارد شدید: جراحی فک (Genioplasty) یا استفاده از پروتز چانه برای جلو آوردن فک و اصلاح زاویه گردن.
غبغب ترکیبی
در بسیاری از افراد، غبغب تنها ناشی از یک علت نیست؛ بلکه ترکیبی از تجمع چربی، افتادگی پوست و ضعف ساختاری فک وجود دارد.
در این حالت، درمان مؤثر معمولاً ترکیبی از چند روش است؛ مثلاً لیپوساکشن + لیفت گردن یا تزریق چربی + RF tightening برای دستیابی به نتیجه‌ی طبیعی‌تر و پایدارتر.
روش‌های غیرجراحی رفع غبغب
افرادی که غبغب خفیف تا متوسط دارند، معمولاً می‌توانند از روش‌های غیرجراحی استفاده کنند. این روش‌ها کم‌تهاجمی هستند، نیاز به بستری ندارند و دوران نقاهت کوتاه‌تری دارند.
۱. تزریق ماده حل‌کننده چربی (Deoxycholic Acid)
در این روش، ترکیبی از اسیدهای چرب طبیعی به‌طور مستقیم در ناحیه غبغب تزریق می‌شود تا سلول‌های چربی تجزیه شوند.
- مزایا: بدون نیاز به جراحی، دوره نقاهت کوتاه
- معایب: تورم موقت، نیاز به چند جلسه درمان (معمولاً ۲ تا ۴ جلسه)
۲. لیزر لیپولیز
لیزر لیپولیز با استفاده از انرژی لیزر، سلول‌های چربی را ذوب کرده و باعث تحریک کلاژن‌سازی پوست می‌شود.
- مناسب برای افراد با پوست نسبتاً سفت
- نیازمند مهارت پزشک و احتمال تورم خفیف
۳. امواج رادیوفرکوئنسی (RF) و هایفوتراپی (HIFU)
این فناوری‌ها با انتقال گرما به لایه‌های عمقی پوست، موجب سفت شدن پوست و کاهش چربی سطحی می‌شوند.
- غیرتهاجمی، بدون درد
- نتایج تدریجی (طی ۲ تا ۳ ماه ظاهر می‌شود)
۴. مزوتراپی غبغب
در مزوتراپی، ترکیبی از مواد چربی‌سوز، ویتامین‌ها و آنزیم‌ها در ناحیه زیر چانه تزریق می‌شود.
- تأثیر قابل توجه در چربی‌های موضعی
- نیاز به جلسات متعدد، مراقبت دقیق پس از تزریق
روش‌های جراحی رفع غبغب
زمانی که غبغب شدید باشد یا با افتادگی قابل توجه پوست همراه شود، روش‌های غیرجراحی کافی نیستند. در این شرایط، جراحی زیبایی گردن و فک می‌تواند بهترین نتایج را به همراه داشته باشد.
۱. لیپوماتیک یا لیپوساکشن غبغب
در این روش، چربی‌های اضافی ناحیه گردن با دستگاه مخصوص مکش می‌شوند.
- نتایج سریع و ماندگار
- نیاز به بی‌حسی موضعی یا بیهوشی خفیف
- دوران نقاهت: ۵ تا ۷ روز
۲. لیفت گردن (Neck Lift)
در افرادی که علاوه بر چربی، پوست اضافه و شل دارند، لیفت گردن انجام می‌شود. در این عمل، پوست اضافی برداشته و عضلات زیرین سفت می‌شوند.
- نتیجه چشمگیر و طبیعی
- عمل جراحی کامل با دوران نقاهت حدود ۲ هفته
۳. جراحی ترکیبی فک و گردن
در برخی موارد، عقب‌رفتگی فک یا چانه باعث برجسته‌تر دیده شدن غبغب می‌شود. در این حالت، پروتز چانه یا جراحی فک (Genioplasty) می‌تواند زاویه صورت را اصلاح کرده و غبغب را به‌صورت غیرمستقیم برطرف کند.
مقایسه روش‌های جراحی و غیرجراحی رفع غبغب
انتخاب روش مناسب برای رفع غبغب به شدت غبغب، نوع آن، وضعیت پوست و اهداف زیبایی فرد بستگی دارد. به طور کلی روش‌های درمانی را می‌توان به دو دسته اصلی تقسیم کرد: غیرجراحی (کم‌تهاجمی) و جراحی (تهاجمی).
۱. روش‌های غیرجراحی
روش‌های غیرجراحی شامل تکنیک‌های کم‌تهاجمی هستند که معمولاً نیاز به بیهوشی ندارند، دوره نقاهت کوتاه دارند و مناسب افرادی با غبغب خفیف تا متوسط هستند.
انواع روش‌ها:
- تزریق دی‌اکسی‌کولیک اسید (Kybella): تجزیه سلول‌های چربی زیر چانه با چند جلسه تزریق.
- مزوتراپی: تزریق ترکیبی از آنزیم‌ها و ویتامین‌ها برای چربی‌سوزی موضعی.
- لیزر لیپولیز: ذوب چربی و تحریک کلاژن‌سازی برای سفت شدن پوست.
- هایفوتراپی و RF: استفاده از امواج صوتی یا رادیوفرکوئنسی برای کاهش چربی و سفت شدن پوست.
مزایا:
- غیرتهاجمی و بدون برش جراحی
- نیاز به بیهوشی ندارد
- دوران نقاهت کوتاه (۱–۳ روز)
- مناسب برای افرادی که نمی‌خواهند تغییرات شدید یا دائمی داشته باشند
معایب:
- نتایج تدریجی و نیاز به چند جلسه درمان
- برای غبغب شدید یا همراه با افتادگی پوست چندان مؤثر نیست
- احتمال تورم و کبودی موقت
۲. روش‌های جراحی
روش‌های جراحی مناسب افرادی هستند که غبغب شدید، پوست اضافی یا افتادگی قابل توجه دارند. جراحی معمولاً نتیجه قطعی‌تر و ماندگارتر ارائه می‌دهد، اما تهاجمی‌تر است و نیاز به دوران نقاهت طولانی‌تر دارد.
انواع روش‌ها:
- لیپوساکشن (لیپوماتیک) غبغب: مکش چربی زیر چانه با دستگاه مخصوص، با بی‌حسی موضعی یا بیهوشی خفیف.
- لیفت گردن (Neck Lift): برداشتن پوست اضافی و سفت کردن عضلات زیرین برای جوان‌سازی و زاویه‌دهی بهتر گردن.
- جراحی ترکیبی فک و چانه: در مواردی که عقب‌رفتگی چانه باعث برجستگی غبغب می‌شود، اصلاح ساختار فک یا پروتز چانه توصیه می‌شود.
مزایا:
- نتایج سریع و بلندمدت
- مؤثر برای غبغب شدید یا ترکیبی
- تغییر واضح زاویه فک و گردن
معایب:
- نیاز به برش و بیهوشی
- دوران نقاهت ۷–۱۴ روز (بسته به نوع جراحی)
- هزینه بالاتر نسبت به روش‌های غیرجراحی
- نیاز به مراقبت دقیق بعد از عمل
برای دیدن نمونه جراحی های رفع غبغب به صورت تصویری می توانید به صفحه اینستاگرام دکتر فرشاد تیموری مراجعه کنید.
مقایسه روش جراحی و بدون جراحی رفع غبغب در یک نگاه
روش‌های غیرجراحی
- میزان تهاجم: کم‌تهاجمی، بدون برش
- دوره نقاهت: کوتاه (۱–۳ روز)
- ماندگاری نتایج: موقت تا میان‌مدت (معمولاً نیاز به جلسات تکراری)
- میزان اثرگذاری: مناسب غبغب خفیف تا متوسط
- هزینه: متوسط و قابل مدیریت
- مزایا: غیرتهاجمی، ریسک کم، بدون بیهوشی
- معایب: نیاز به چند جلسه، نتایج تدریجی، محدودیت در غبغب شدید
روش‌های جراحی
- میزان تهاجم: تهاجمی، نیاز به برش یا بیهوشی
- دوره نقاهت: متوسط تا طولانی (۷–۱۴ روز)
- ماندگاری نتایج: بلندمدت و پایدار
- میزان اثرگذاری: مؤثر برای غبغب شدید یا همراه با افتادگی پوست
- هزینه: بالاتر و شامل دستمزد جراح و امکانات اتاق عمل
- مزایا: نتایج قطعی، تغییر واضح زاویه فک و گردن
- معایب: تهاجمی، دوره نقاهت طولانی، هزینه بیشتر
نکات کلیدی برای انتخاب روش
- شدت غبغب: هرچه غبغب شدیدتر باشد، احتمال نیاز به روش جراحی بیشتر است.
- وضعیت پوست: پوست شل یا افتاده نیاز به لیفت یا جراحی دارد، در حالی که پوست سفت می‌تواند با روش‌های غیرجراحی اصلاح شود.
- انتظار از نتیجه: اگر فرد انتظار تغییر فوری و ماندگار دارد، جراحی ترجیح داده می‌شود.
- شرایط پزشکی و سلامتی: برخی بیماری‌ها یا مصرف داروها ممکن است روش جراحی را محدود کنند.
- ترکیب روش‌ها: در بسیاری از موارد، ترکیبی از روش‌های غیرجراحی و جراحی بهترین نتیجه را می‌دهد؛ مثلاً لیپوساکشن + هایفوتراپی یا لیفت گردن + تزریق چربی
مراقبت‌های پس از رفع غبغب
صرف‌نظر از روش انتخابی، رعایت نکات مراقبتی پس از درمان نقش مهمی در موفقیت نهایی دارد:
- استفاده از گن یا بانداژ مخصوص زیر چانه به‌مدت حداقل یک هفته پس از عمل برای جلوگیری از تورم.
- پرهیز از فعالیت سنگین، ورزش و گرمای زیاد تا زمان بهبود کامل.
- رعایت رژیم غذایی متعادل برای جلوگیری از بازگشت چربی.
- ماساژ ملایم زیر چانه (در روش‌های غیرجراحی) طبق توصیه پزشک.
- نوشیدن آب کافی و خواب مناسب برای کمک به بازسازی بافت‌ها.
- عدم لمس یا فشار ناحیه درمان‌شده تا پایان دوران نقاهت.
نتایج و ماندگاری درمان
نتیجه نهایی رفع غبغب معمولاً پس از چند هفته تا سه ماه کاملاً نمایان می‌شود.
در روش‌های جراحی، اثر ماندگاری طولانی‌تری دارد (چندین سال)، در حالی که در روش‌های غیرجراحی ممکن است نیاز به تکرار دوره‌ای درمان وجود داشته باشد.
برای حفظ نتیجه، رعایت وزن پایدار، مراقبت از پوست و اصلاح وضعیت نشستن و خوابیدن اهمیت زیادی دارد.
جمع‌بندی
رفع غبغب یکی از پرطرفدارترین درمان‌های زیبایی صورت است که تأثیر چشمگیری بر زاویه فک، جوانی چهره و اعتمادبه‌نفس فرد دارد. انتخاب بهترین روش درمان به شدت غبغب، وضعیت پوست و ساختار فک بستگی دارد.
پیشنهاد می‌شود قبل از هرگونه اقدام، با جراح فک و صورت یا پزشک متخصص زیبایی، دکتر فرشاد تیموری مشورت کنید تا مناسب‌ترین روش، متناسب با ویژگی‌های چهره و اهداف شما انتخاب شود.
